rusya arması ne demek?

Rusya Federasyonu arması, 1917'de Rus Devrimi ile yıkılan Rus İmparatorluğu'nun önceki armasıdır. III. İvan (1462-1505) saltanatından bu yana bir kereden fazla değiştirilmiş olsa da, mevcut arması doğrudan ortaçağdaki orijinalinden türetilmiştir. Kartalın şekli Büyük Petro'nun (1682-1725) saltanatına kadar görülebilir, ancak mevcut arması üzerindeki kartal, geleneksel imparatorluk armasındaki gibi siyah değil, altın rengidir.

Açıklama ve kullanımı

Rus devlet sembollerinin iki ana unsuru (çift başlı kartal ve ejderhayı öldüren atlı figür) Büyük Petro'dan öncedir. Kremlin'in resmî internet sitesinde yer alan bilgi:¹

«...четырёхугольный, с закруглёнными нижними углами, заострённый в оконечности красный геральдический щит с золотым двуглавым орлом, поднявшим вверх распущенные крылья. Орел увенчан двумя малыми коронами и — над ними — одной большой короной, соединенными лентой. В правой лапе орла — скипетр, в левой — держава. На груди орла, в красном щите, — серебряный всадник в синем плаще на серебряном коне, поражающий серебряным копьём черного опрокинутого навзничь и попранного конём дракона.»

Çevirisi:

"...altın rengi çift başlı bir kartal, yükseltilmiş kanatları, yuvarlatılmış alt köşeleri olan dört köşeli kırmızı hanedan kalkanına yerleştirilmiştir. Kartalın başlarının üstünde iki küçük taç, üstlerinde büyük bir taç vardır. Üç kron bir şerit ile birbirine bağlanmıştır. Kartalın sağ pençesinde bir asa ve sol pençesinde bir küre vardır. Kartal, göğsünde mavi pelerinli gümüş bir atlıyı tasvir eden kırmızı bir kalkan taşıyor, gümüş bir ata binmiş ve siyah bir ejderhayı gümüş bir mızrakla öldürmektedir."

Günümüzde kullanılan mevcut arma ise sanatçı Yevgeny Ukhnalyov tarafından tasarlanmıştır. (30 Kasım 1993'te bir başkanlık kararnamesiyle² ve ardından 20 Aralık 2000'de Devlet başkanı Vladimir Putin tarafından imzalanan federal bir kanunla yürürlüğe konuldu.)

Bugün, tepedeki imparatorluk kronları, hem bir bütün olarak hem de kurucu cumhuriyetleri ve bölgelerinde Rusya'nın birliğini ve egemenliğini temsil etmektedir. Kartalın pençelerinde tutulan küre ve asa, egemen güç ve otoritenin geleneksel hanedan sembolleridir. Rusya Federasyonu'nun bir monarşi olmadığı gerçeğine rağmen modern Rus silahlarında tutuldular, bu da hem mavi kurdele hem de Aziz Andrew Nişanı'nın (imparatorluk kollarında bulunan) yakasına rağmen Komünistlerin itirazlarına yol açtı.

Arma devlet kurumlarının binalarında ve Rusya pasaportunda yer almaktadır.

Rusya devlet başkanı forsu, Rusya'nın arması ile bozulmuş kare bir Rus üç renkli, Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin bayrağı da ön tarafta ortalanmış bir armaya sahiptir. Rusya'nın bazı devlet ödülleri, Devlet Ödülü de dahil olmak üzere arması temel alınarak tasarlandı.

Tarihsel versiyonları

Rusya'nın hanedan düzeni, tarihinde Rus İmparatorluğu, Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu arasındaki geçişlerde büyük değişiklikler içeren üç ana dönemden geçti. Çift başlı kartalın Rus arması olarak kullanımı 15. yüzyıla kadar uzanıyor. İstanbul'un Fethi ve Bizans İmparatorluğu'nun 1453'te yıkılmasıyla, Muscovy Büyük Dükleri kendilerini Bizans mirasının halefleri olarak görmeye başladılar, bu fikir III. İvan'ın Sophia Paleologue ile evlenmesiyle pekiştirildi. İvan, ilk olarak 1472'de belgelenen ve Roma imparatorluk mirasına doğrudan hak iddia ettiği ve Kutsal Roma İmparatorluğu'na eşit ve rakip bir egemen olarak poz veren altın Bizans çift başlı kartalı mührünü kabul etti. Aynı zamanda, Moskova Kremlini'ndeki Fasetler Sarayı'nın duvarlarında kırmızı zemin üzerine yaldızlı, çift başlı bir kartal görüntüsü asıldı.

Diğer ana Rus arması olan Yorgi'nin ejderhayı öldürdüğü görüntüsü ilk haliyle, mızrakla silahlanmış bir binici olarak, 1390'da Moskova Kralı I. Vasili'nin mühründe bulunur.

IV. İvan tarafından Çar unvanı üstlenildikten sonra, iki katın göğsünde Aziz Yorgi'nin tasvir eden bir arma taşıyan kartal ile birleşik olarak bulunur. 1589'da Moskova Patrikhanesi'nin kurulmasıyla kartal başlarının arasına bir süre ataerkil haç eklendi.

1721-1917: Rus İmparatorluğu

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin (RSFSC) arması, 10 Temmuz 1918'de Sovyetler Birliği hükûmeti tarafından kabul edildi, ancak daha sonra birkaç kez değiştirildi. Ayrıca Sovyetler Birliği'nin sloganı olan "Bütün ülkelerin işçileri, birleşin!"de armanın bir parçasıdır.

Sovyetler Birliği, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar kullanımda kalan amblemini bir bütün olarak 1923'te kabul etti. Teknik olarak bir arma yerine bir amblem olmasına rağmen, geleneksel hanedan kurallarına uymadığı için, Rusça'da geleneksel bir arma için kullanılan kelime olan герб (gerb) olarak adlandırılır. Ayrıca bu arma, sosyalist hanedanlık armaları olarak bilinen tarzdaki oluşturulan ilk devlet armasıydı (bknz: Çin millî amblemi).

Arma, Orak ve çekiç ve Kızıl yıldız'ın yanında Sovyetler Birliği Anayasası'nda da geçmekteydi. Her Sovyet Cumhuriyeti (SSC) ve Özerk Sovyet Cumhuriyetinin (ÖSSC), büyük ölçüde Birliğin devlet ambleminden ilham alınmış kendi arması vardı.

Dört versiyon kullanıldı: 1923'te Rusça, Ukraynaca, Beyaz Rusça, Gürcüce, Ermenice ve Azerice yazılmış 6 şeritli arma; Türkmence, Özbekçe, Tacikçe, Kazakça ve Kırgızca ilavesiyle 11 şerit; Estonca, Letonca, Litvanca, Moldovaca ve Fince eklenmesiyle 16 şeride ulaştı. Son olarak, Azerice, Türkmence, Özbekçe, Tacikçe, Kazakça ve Kırgızca dillerindeki yazılar, Latin alfabesinden Kiril alfabesine geçişlerini yansıtacak şekilde güncellendi. Amblemin son versiyonu, 1956'da, Karelo-Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1956'daki Karelya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüşümünü yansıtan işaretlerden Fin yazısının kaldırılmasıyla kabul edildi.

1992 yılında, yazıt, eyaletin adının değişmesi ile bağlantılı olarak RSFSC'den ('РСФСР') Rusya Federasyonu'na ('Российская Федерация') olacak şekilde değiştirildi.³ 1993 yılında, Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin, Sovyetler Birliği'nden kalan arma tasarımını mevcut arma ile değiştirmek için bir kararname imzaladı.

Gelişimi

Dosya:Seal of Ivan 3 (reverse).svg|1472: III. İvan'ın mührü Dosya:Seal-of-Ivan-4 1539 a.svg|1539: IV. İvan'ın mührü Dosya:Russian coa 1589 grozny.png|1589: IV. İvan'ın mührü Dosya:Russian-coat-arm-1667.svg|1667: Rusya Çarlığı'nın arması Dosya:Russian eagle 1800.png|1800: I. Pavel'in kullandığı Rus İmparatorluğu arması Dosya:Russian Empire-Full coat of arms.3.jpg|1800: Büyük arma Dosya:Russian COA 1825—55 B.jpg|1825: I. Nikolay'ın armasının ilk versiyonu

Dosya:Coat of Arms of Russian Empire 2.jpg|1830: İkinci versiyonu Dosya:Russian greaterarms.png|1882 Dosya:Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg|1883 Dosya:Russian coa 1917.svg|1917: Geçici Hükûmet'in arması Dosya:Coat of arms of the Russian Republic 1917.svg|1917: Rus Cumhuriyeti'nin arması Dosya:Coat of arms of the Kolchak government (unofficial).png|1919: Rus İç Savaşı sırasında kullanılan arma Dosya:Coat of Arms of the Russian Federation 2.svg|1993: Rusya arması

Dosya:Digital gerb russia max.svg|2017: Dijital ortamlarda kullanılacak arma (büyük versiyon) Dosya:Digital gerb russia.svg|2017: Dijital ortamlarda kullanılacak arma (küçük versiyon)

</center>